BIAŁORUŚ

Białoruś jest od 1991 r. państwem niepodległym (po raz pierwszy w swej historii), jednak pojęcie niezależności jest tam rozumiane bardzo nietypowo. Ludność kraju, o ile nie należy do którejś z mniejszości narodowych, określa się częściej mianem "miejscowych" niż Białorusinów. Dlatego pojęcie świadomości narodowej można odnieść do niewielkiego procentu ludności, a wielotysięczne nawet demonstracje przeciwników dyktatorskiej polityki prezydenta Łukaszenki, jakie od czasu do czasu mają miejsce w Mińsku, nie znajdują poparcia u większości obywateli kraju. Białoruś pozostaje najtrwalszym reliktem sowieckim w Europie - we wszystkich większych miastach znajdują się nadal pomniki Lenina, nazwy głównych ulic są niezmienne od lat, zaś poziom życia przy braku reform gospodarczych coraz bardziej się obniża.

TURYSTYKA

Białoruś nie ma zbyt wielu atrakcji turystycznych. Zabytki architektury nie są tam liczne, infrastruktura turystyczna jest słabo rozwinięta. Dodatkowo rozwój turystyki ogranicza izolacjonistyczna polityka prezydenta Łukaszenki. Najczęściej kraj ten jest traktowany jako przystanek w drodze do Rosji. Za najbardziej interesujące miasto kraju uważa się pełne zabytków Grodno - miasto o charakterze środkowoeuropejskim. Stolica kraju - Mińsk - jest ofiarą gwałtownego rozwoju (w ciągu 50 lat ludność miasta wzrosła niemal 7-krotnie) lecz, w przeciwieństwie do prowincji, widać tam pewne oznaki ożywienia gospodarczego. Do miejsc szczególnie interesujących dla Polaków należy związany z Mickiewiczem Nowogródek, potężny gotycki zamek w Mirze oraz kompleks radziwiłłowskiej ordynacji w Nieświeżu. Po stronie białoruskiej znajduje się większa część Puszczy Białowieskiej, przekształcona, podobnie jak w Polsce, w park narodowy.

MIASTA

Mińsk (Minsk)

Stolica Białorusi, położona nad rzeką Świsłoczą w centralnej części kraju (1710 tys. mieszk.); główny ośrodek przemysłu, centrum kultury i nauki. Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 1067 r. W XII w. miasto było stolicą księstwa mińskiego. Prawa miejskie Mińsk uzyskał w 1499 r. W 1569 r. na mocy Unii Lubelskiej miasto weszło w skład Rzeczypospolitej. W rezultacie II rozbioru Polski w 1793 r. Mińsk zajęli Rosjanie. W 1812 r. miasto zostało zniszczone przez wojska Napoleona. Maleńką starówkę mińską tworzą uliczki niskich, skromnych, choć starannie odrestaurowanych budynków. Do cenniejszych zabytków stolicy należą także: katedra św. Ducha z XVII w., cerkiew Pietropawłowska z XVII w., cerkiew św. Marii Magdaleny z XVIII w. oraz kościół św. Rocha z poł. XIX w. W centrum oglądać można pozostałości przedwojennej zabudowy miasta. Generalnie Mińsk jest miastem nowym, pomnikiem architektury socrealistycznej. Można tam nadal, częściej niż w Rosji, oglądać pamiątki epoki radzieckiej (pomniki Lenina i innych zasłużonych dla systemu). W Narodowym Muzeum Kultury i Historii można się zapoznać z kulturalnym dorobkiem tego kraju.

Grodno (Hradna)

Miasto na zachodzie Białorusi, położone nad Niemnem (305 tys. mieszk.); duży ośrodek przemysłu, ważny port rzeczny, miasto zamieszkane obecnie w około 30% przez mniejszość polską. Gród warowny i osadę na terenie dzisiejszego miasta założyli już w XI w. książęta ruscy. Od początku XIV w. miasto znajdowało się w granicach Litwy. W 1795 r. w Grodnie obradował ostatni Sejm Rzeczypospolitej, który zatwierdził III rozbiór Polski. W Grodnie, w przeciwieństwie do większości miast Białorusi, zachowało się wiele cennych zabytków. Nad Niemnem wznosi się niski, niepozorny Stary Zamek królewski z końca XIV w., przebudowany w XIX w., w którym obecnie mieści się muzeum. Obok znajduje się Nowy Zamek, pochodzący z XVIII w. W mieście znajduje się kilka cennych kościołów (m.in. barokowy, pojezuicki kościół farny z bogatym wyposażeniem z epoki, kościół św. Zofii z XIV w., kościół Bernardynów z 1595 r., przebudowany w następnych dwóch stuleciach), kościół i klasztor franciszkanów z XVII w. i kościół Wizytek z 1663 r. Do najstarszych budowli miasta należy cerkiew św. Borysa i Gleba, pochodząca z XII w.